Podział Kościoła Chrystusowego na prawosławny i rzymskokatolicki na przeciągu wieków przyniósł wiele szkód nie tylko religijnych ale również moralnych, społecznych i politycznych. Dlatego też raz po raz czynione były próby po-nownego połączenia tych kościołów. Pierwszą próbą była Unia Florencka w XV w. Również na ziemiach polskich czynione były takie starania. W październiku 1596 na synodzie w Brześciu Litewskim doszło do zawarcia unii prawo-sławia z katolicyzmem. Zawiązanie tej unii zbiegło się z planami Kościoła katolickiego. W Polsce popierali ją zarówno nuncjusz papieski jak i król Zygmunt III. Inicjatywę zawiązania unii podjęli biskupi prawosławni, zdający sobie sprawę z niskiego poziomu moralnego i intelektualnego duchowieństwa prawosławnego. Mieli też świadomość zagrożenia ze strony patriarchatu prawosławnego moskiewskiego, roszczącego sobie pretensje do zwierzchnictwa nad całym prawo-sławiem. Prekursorem unii był prawosławny metropolita kijowski Michał Rahoza, który w grudniu 1594 wyraził chęć połączenia się z katolikami. Deklarację unii uroczyście potwierdzili swymi podpisami król polski oraz papież Klemens VIII. Na mocy unii kościół prawosławny odtąd zwany unickim uznał zwierzchnictwo papieża, pozostał natomiast przy własnej liturgii, kalendarzu juliańskim, małżeństwie księży i prawosławnych obyczajach. Unia Brzeska nie przyniosła jednak pełnego sukcesu ponieważ szlachta nie wyraziła zgody na udział biskupów unickich w senacie Rzeczypospolitej. Niekonsekwencje polityczne w przeprowadzeniu tego przedsięwzięcia oraz inspiracja państw sąsiedzkich, zwłaszcza Rosji, doprowadziły w późniejszym czasie do antagonizmów religijnych na wschodnich rubieżach Rzeczypospolitej.

Opr.: S.D. (Na podstawie „Kroniki Polskiej”)
"Matczyne Królestwo" - Miesięcznik Parafii Macierzyństwa NMP w Dziekanowicach - Nr 10 (143) 2005 r.