Sanktuarium Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny w Dziekanowicach

Atanazy Wielki

   Św. Atanazy Wielki urodził się w Aleksandrii w Egipcie około roku  295. Przypuszcza się, że z pochodzenia był Grekiem. Nie wiemy nic na temat jego nauki, wiemy jednak, że władał biegle językiem greckim i koptyjskim. W młodości żył w odosobnieniu na pustyni egipskiej, gdzie spotkał swojego późniejszego mistrza, św. Antoniego Pustelnika. W 319 roku został diakonem. Brał udział w soborze nicejskim, na który przybył z biskupem św. Aleksandrem, którego był sekretarzem.

W czasie obrad soboru przyczynił się do potępienia arian za co oni wydali mu walkę, która trwała do końca jego życia. To spowodowało późniejsze intrygi przeciw niemu. W roku 328 został wybrany biskupem Aleksandrii, ale cesarz Konstantyn pod wpływem arian skazał go na wygnanie, które Atanazy spędził w Trewirze. Z wygnania wrócił w 337 r. po śmierci cesarza. Ale jego przeciwnicy nie ustępowali i doprowadzili do jego ponownego wygnania, które tym razem spędził w Rzymie pod opieką papieża Juliusza I. Nadal walczył z arianami, zyskując poparcie papieża, biskupów zachodnich.Mimo że został uznany za niewinnego przez synod w Sardyce, nie mógł powrócić do Aleksandrii. Dopiero w 345 r. po śmierci Grzegorza z Kapadocji (będącego biskupem Aleksandrii) cesarz Konstancjusz zgodził się na powrót Atanazego do Aleksandrii. Tym razem Atanazy rządził biskupstwem dziesięć lat, w tym czasie starał się wzmocnić wiarę w Egipcie oraz rozszerzyć ją w krajach ościennych. Popierał ośrodki monastyczne i pustelnicze, pisał dzieła teologiczne. Konstancjusz nie do końca pogodził się z  pobytem Atanazego w Aleksandrii. Żądał, by biskupi odwołali go z urzędu. Jednak ani w 353 r. biskupi galijscy zebrani w Arles, ani w 355 obecni na synodzie w Mediolanie nie zdołali przekonać papieża Liberiusza o nieprawowierności Atanazego, dlatego cesarz wysłał zbójów aby go usunęli przemocą. Święty uciekł na pustynię, tworzył tu swe dzieła teologiczne. Po śmierci cesarza w lutym 362 powrócił znów na swą stolicę biskupią, chciał rozpocząć synod, który rozstrzygnąłby zagadnienia dotyczące wiary, jednak cesarz Julian po dziewięciu miesiącach wygnał go z Aleksandrii. Po śmierci cesarza Juliana Atanazy powrócił tylko na dwa lata (363-365), gdyż cesarz Walens też go wygnał. To wygnanie trwało krótko, ponieważ już w 366 r. cesarz pozwolił mu wrócić, tym razem na dobre. Głosił kazania i pisał dzieła teologiczne. Zmarł w Aleksandrii w nocy z 2 na 3 maja 373 r. W 553 r. na Soborze Konstantynopolitańskim II zaliczono św. Atanazego do nauczycieli Kościoła. Wspomnienie liturgiczne św. Atanazego Wielkiego w Kościele katolickim przypada 2 maja.

Opr.: S.D.